BULGU 9.1.2: BÜYÜK MEBLAĞLI KREDİ DENETİMLERİNE DAHA FAZLA AĞIRLIK VERİLMESİ

2019 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda yer verilmiş olup, alınan Banka cevabında özetle; belirtilen hususlara yönelik incelemelerin herhangi bir nedenle aksatılmamasına gayret gösterileceği belirtmişsiniz.

Sayıştay 2020 Yılı gelişmelerine bakmış; özetlenen raporlamalarda kısaca ‘’Banka’nın en büyük riskli ilk 200 kredisine ilişkin ne tür periyodik denetimler yapıldığı, varsa öne çıkan kritik bulguların neler olduğu, gerek piyasa koşulları ve gerekse firmaların spesifik koşullarından kaynaklanan gelişmeler itibarıyla söz konusu kredilerin verimlilik emniyet ve seyyaliyeti hususlarına yönelik tespitleri içeren münhasır bir bölümün ve değerlendirmelerin yer almadığı görülmektedir. ‘’demiş

En büyük 200 nakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam nakdi krediler portföyü içindeki payının yüzde 27,98 .En büyük 200 gayrinakdi kredi müşterisinden olan alacağın toplamının gayrinakdi krediler içindeki payı ise kayıtlara yüzde 50 adet olarak az olan ancak tutar olarak yüksek olan kredilerin, “Olası bir temerrüt” halinde ağır kayıplar yaratacağını söylemiş Sayıştay, “İç denetim süreçlerine öncelikli konu edilmeleri” gerekir demiş.

Halk Bank’ın yüksek tutarlı kredilere ilişkin tahsis, kullandırım, teminatlandırma ve risk izleme süreçlerinin yeterince etkili yürütülmediği ortada. Sayıştayda size kredilerin sorunlu hale dönüşme emarelerine karşı hızlı müdahale ve etkili çözümleme stratejilerinin zamanında ve tam olarak uygulamadığınızı belirtmiş.

2019-2020 bulgularında konuyla ilgili cevabınızda 2020’de sektörün ilk 10 bankasında 9 veya 8 sıradayız demişsiniz böyle olunca sorun ortadan kalkıyor mu.

Bir değerlendirme yaptınız mı?

Hızlı müdahale ve etkili çözümleme stratejisi, zamanı kullanma en işin olmazsa olmazı Bunu yapmamanızın veya yapamamanızın nedeni nedir? Planınız var mı?

BULGU 9.1.3: II. Grup Yakın İzlemedeki Kredilerin Daha Etkin Yönetilmesi

Birinci grup yakın izlemedeki kredilerin toplam kredilere oranının yüzde 85 bu krediler bin 302 firma üzerinde bulunduğuBankanın ikinci grup yakın izlemedeki kredilerde 31 Aralık 2020 itibarıyla izlediği müşteri sayısının 225 bin 720 .Bu kişilerden toplam 35 milyon 968 milyon TL nakdi kredi alacağının bulunuyor.İkinci grup yakın izlemedeki toplam riski 10 milyon TL ve üzeri ticari kredili firma sayısının 206, toplam kredi riskleri tutarının ise 27 milyar 476 milyon TL olduğu .Sayıştay Raporunda 2019 yılının sonunda 15 milyar 920 milyon TL olan takipteki alacaklar, 2020 yılının sonunda yüzde 6,3’lük artışla ve 16 milyar 918 milyon TL’ye ulaştı.

Tahsilatlar konusunda nasıl bir yol izleyeceksiniz?

BULGU 9.1.5: Yüksek Tutarlı Kredi Kullandırılmış Takipteki Firmalara İlişkin

Gelişme ve Değerlendirmeler

1451 Kod Numaralı Şube’nin 3618 Grup Numaralı 15031548 ve 62640058 Müşteri

Numaralı Firmaları

Tek tek okumayacağım sayıştay raporlarında var yapılandırma ve ertelemeler sonrası herhangi bir tahsilat sağlanamamış

Yaratılacak kaynak ile mevcut borçları ödeme imkanı yok

BULGU 9.1.6: Banka Komitelerinin Oluşturulmasında Mevzuata ve Kurumsal

Yönetim Prensiplerine Uyarlılığın Bulunmaması

Zaten sık sık sadece Halkbank komisyonunda değil diğer komisyonlarda da var olan değişmeyen gerçek ama doğru değil böyle böyle sıkıntılar artarak devam ediyor tek gerçek hepimizin hissettiği gerçek bu LİYAKAT altını çizmek isterim. İş bilenin kılıç kuşanın olamayınca olmuyor işte….

Banka bünyesinde çeşitli komitelerde görev yapacak Yönetim Kurulu üyelerinin ilgilimevzuatta aranan şartları haiz olup olmadıklarının belirlenmesi ve birden fazla komitedegörevlendirilecek üyelerin bu komitelerdeki sorumluluklarının, “görevlerin ayrılığı ilkesine”uyarlığının gözetilmesi hususlarına tam olarak riayet edilmediği belirlenmiştir.

Banka 2020 Yılı Faaliyet Raporu’nda toplam 7 adet komite belirtilerek bu komitelerin oluşumuna mesnet düzenlemeler, görevler, atanan üyeler, yıl içinde kaç defa toplanıldığı ve kaç adet karar alındığı gibi bilgilere yer verilmektedir.

Banka bünyesinde anılan komitelerin görev, oluşum ve işleyişine bakıldığında;

- Denetim Komitesi üyelerinden birinin bankacılık mevzuatında yer alan "bankacılık veya finans alanında en az on yıllık deneyime sahip olunması"şartını taşımadığıhalde Denetim Komitesi üyesi olarak görev yapmakta olduğu, mezkur Denetim Komitesi üyesinin bu göreviyle eşzamanlı olarak Banka Kredi Komitesi'nde de görevli bulunduğu,

- Her iki Komitenin de Banka’nın temel fonksiyonlarının ifasında kritik önem taşıdığı, Denetim Komitesinin, Banka’nın varlığını ve devamlılığını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, mevzuata aykırılıkların önlenmesi ve varsa tespit ve giderimi için tedbirlerin alınması konularında Yönetim Kurulu’na önerilerde bulunma şeklinde risk odaklı bir görevi alanının bulunduğu, Kredi Komitesinin de kredilendirme konusunda kritik öneme haiz olduğu, nitekim 2020 yılı içerisinde Kredi Komitesi’nin 50 defa toplandığı, 560 adet karar aldığı ve 31.12.2020 itibarıyla 806 firma için kredi komitesi yetkisindeki nakdi ticari krediler riskinin reeskont hariç 18.668 milyon TL olarak gerçekleştiği,

- Denetim Komitesi’nin riskliliğin ve mevzuata aykırılıkların erken tespiti ve önlenmesi içerikli sorumluluklarına mukabil, Kredi Komitesinin kaynak dağıtımı fonksiyonu dikkate alındığında, emredici mevzuat yönünden bir aykırılık bulunmasa dahi bu iki fonksiyonun aynı yönetim kurulu üyesinde kesişmesinin kurumsal yönetim prensipleri ve görevler ayrılığı ilkeleri bakımından uygun olmadığı, nitekim bu hususun, Banka'nın 2020 yılı Kurumsal Yönetim Uyum Raporu'nun 4.5.5'nci maddesi kapsamında irdelendiği ve "her bir yönetim kurulu üyesinin sadece bir komitede görev alıp almadığı" incelenerek bu konuda kısmen uyum bulunduğunun raporlandığı anlaşılmaktadır.

Özetlenen bilgiler ışığında bankacılık mevzuatının amir hükümleri gereğince Denetim komitesinde görevlendirilecek yönetim kurulu üyelerinin "bankacılık veya finans alanında en az on yıllık deneyime sahip olunması" şartını taşıması hususuna riayet edilmesi, diğer yandan hukuki bir zorunluluk bulunmamakla beraber kurumsal yönetim prensipleri ve görev alanlarının mahiyeti itibarıyla Denetim Komitesi ve Kredi Komitesi üyeliklerinin farklı yönetim kurulu üyelerince gerçekleştirilmesinin Banka'nın kurumsal işleyişi bakımından gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Öneri:

Banka bünyesindeki komitelerde görevlendirilecek yönetim kurulu üyelerinin ilgili mevzuatta aranan şartları haiz üyeler arasından belirlenmesi, hukuki bir zorunluluk bulunmamakla beraber Denetim Komitesi ve Kredi Komitesi üyeliklerinin farklı yönetim kurulu üyelerince gerçekleştirilmesine çalışılması önerilir.

BULGU 9.2.3: Yönetim Kurulu’na İlişkin Performans Değerlendirmesinin Yapılmaması

Öneri ’ye verilen cevapta zorunlu bir ilke değil , performans değerlendirmesi böyle bir uygulama yok Yönetim kurulu üyeleri görevini yapıyor peki Sayıştay’ın önerisinin amacı neydi?

Bu hususa ilişkin olarak Banka 2020 yılı Kurumsal Yönetim Uyum Raporunda;

- Banka’nın görev tanımları ve performans kriterlerinin tüm çalışanlar için ayrıntılıolarak hazırlanması, çalışanlara duyurulması ve ücretlendirme kararlarında kullanılmasıkonusunda kurumsal yönetim ilkelerine uyum sağladığı,

- Ancak Yönetim Kurulu’nun sorumluluklarını etkili bir şekilde yerine getiripgetirmediğinin değerlendirilmesi gayesine yönelik bir yönetim kurulu performansdeğerlendirmesi sisteminin bulunmadığı belirtilmektedir.

2020 yılı itibariyle Banka Genel Müdürü, Genel Müdür Yardımcıları, Grup Başkanlarıve Daire Başkanları olmak üzere üst yönetim kademelerinin performanslarına yönelik temelgöstergeler takip edilmekle beraber, Banka’nın en üst yönetim organı olan Yönetim Kurulu içinbir performans değerlendirmesi sürecininoluşturulmadığı ve işletilmediği anlaşılmaktadır.

BULGU 9.2.4: Banka Zararına Sebebiyet Veren Personele Mali Yaptırım Öngören

Disiplin Hükümlerinin Yürürlükten Kaldırılmış Olması

Banka Disiplin Yönergesinde yapılan değişikliklerle müfettiş soruşturması ve Disiplin Komitesi kararıyla kusurlu personele mali sorumluluk yöneltilmesi ve zarar tazmini kararı alınması yolunun kapatıldığı, personel mali sorumluluğunun işten çıkarılma halinde ve sadece yasal yollarla yapılması sisteminin benimsendiği görülmüştür.

2019 ve 2020 yıllarına ilişkin Teftiş Kurulu Başkanlığı ve Disiplin Komitesi kararları tetkik edildiğinde, hukuki ve mali olarak sorumlu tutulması gerektiği halde, mali sorumluluğuna gidilmemiş fail ve fiillere rastlanılamamakla birlikte;

Sektörün özetlenen karakteristiği bağlamında konuya bakıldığında:

- Mezkûr Yönerge değişikliği ile disiplin süreçlerinin idari yaptırımlar kadar önemli bir unsurunu teşkil eden personele mali sorumluluk yöneltilmesi ve tazminine ilişkin usul ve esasların ortadan kaldırıldığı,

-Yapılan düzenlemenin sektördeki genel uygulama ve bankacılık teamülleriyle muvafıkolmadığı, sadece yasal yollarla tazmin talebinde bulunulmasının Banka alacağının hızlı ve etkilitahsili gayesiyle uyuşmayıp, Banka zararının daha geç ve daha maliyetli takibine sebebiyetverebileceği, Ayrıca disiplin süreci kapsamında mali tazmin ve yaptırım imkânının düzenlemeylekaldırılmasının disiplin süreçlerinden beklenen caydırıcı/önleyici etkiyi zayıflatabileceği,dolayısıyla hata ve suistimal gibi riskleri artırdığı gibi, tazmin imkânlarını da kısıtlayıcı bir etkiyaratabileceği değerlendirilmektedir.

Bu bulgular birbirinden ayrıda olsa bir bütün olarak baktığımızda bankadaki denetleme, takip, tahsilat vbüst komisyona taşınan bulguların ,sorunların sebebini işaret ediyor hatta çoğu bulgunun merkezinde liyakat sorunu yatıyor konuyla ilgili düşünceniz nedir?

Halk bankası KOBİ bankası olma misyonunu koruyor mu?

2019-2020 yıllarında kredilerin ne kadarını esnaf ve küçük ölçekli işletmelere KOBİ’lere vermiştir?